Güvenlik Çalışmaları Lisans Üstü Programı
Tezli:
YL derecesi almak için gerekli olan en az toplam kredi sayısı: 21, AKTS: 63 + 8 + 60
Alınması gereken zorunlu dersler: 3 Ders
Alınması gereken seçmeli dersler: 4 Ders
| DERS KODU | DERS ADI | T | P | K | AKTS |
| GÜZ DÖNEMİ | |||||
| ULU 501 | Uluslararası İlişkiler Kuramları | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 501 | Güvenlik Bilimlerine Giriş | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 502 | Araştırma Yöntemleri | 3 | 0 | 3 | 9 |
| BAHAR DÖNEMİ | |||||
| -- | Seçmeli Ders | 3 | 0 | 3 | 9 |
| -- | Seçmeli Ders | 3 | 0 | 3 | 9 |
| ULU 597 | Seminer | 0 | 0 | 0 | 8 |
| YAZ DÖNEMİ | |||||
| -- | Seçmeli Ders | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GÜZ DÖNEMİ | |||||
| GUC 599 | Yüksek Lisans Tezi | 0 | 0 | 0 | 0 |
| -- | Seçmeli Ders | 3 | 0 | 3 | 9 |
| BAHAR DÖNEMİ | |||||
| GUC 599 | Yüksek Lisans Tezi | 0 | 0 | 0 | 0 |
| YAZ DÖNEMİ | |||||
| GUC 599 | Yüksek Lisans Tezi | 0 | 0 | 0 | 60 |
Tezsiz:
YL derecesi almak için gerekli olan en az toplam kredi sayısı: 30, AKTS: 90
Alınması gereken zorunlu dersler: 3 Ders
Alınması gereken seçmeli dersler: 7 Ders
| DERS KODU | DERS ADI | T | P | K | AKTS |
| GÜZ DÖNEMİ | |||||
| ULU 501 | Uluslararası İlişkiler Kuramları | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 501 | Güvenlik Bilimlerine Giriş | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 502 | Araştırma Yöntemleri | 3 | 0 | 3 | 9 |
| -- | Seçmeli Ders | 3 | 0 | 3 | 9 |
| BAHAR DÖNEMİ | |||||
| -- | Seçmeli Ders | 3 | 0 | 3 | 9 |
| -- | Seçmeli Ders | 3 | 0 | 3 | 9 |
| -- | Seçmeli Ders | 3 | 0 | 3 | 9 |
| -- | Seçmeli Ders | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 598 | Dönem Projesi | 0 | 0 | 0 | 0 |
| YAZ DÖNEMİ | |||||
| -- | Seçmeli Ders | 3 | 0 | 3 | 9 |
| -- | Seçmeli Ders | 3 | 0 | 3 | 9 |
| DERS KODU | DERS ADI | T | P | K | AKTS |
| KAMU GÜVENLİĞİ VE ULUSLARASI GÜVENLİK TEMEL ÇALIŞMA ALANI | |||||
| GUC 503 | Güvenlik Yönetişimi | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 504 | Stratejik Düşünce ve Analiz Yöntemleri | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 505 | Terörizm, Örgüt Psikolojisi ve Radikalleşme Süreci | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 506 | Terörizm: Kavramlar, Yaklaşımlar, Ülke Pratikleri | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 507 | Terörizm ve Politik Şiddet | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 508 | Terörle Mücadele, Demokratikleşme ve İnsan Hakları | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 509 | İstihbarata Giriş | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 510 | Uyuşmazlık Analizi ve Çözümü | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 511 | Uluslararası Güvenlik | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 512 | İç Hukuk ve Uluslararası Hukukta Terörle Mücadele | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 513 | Türkiye’nin Siyasal ve Toplumsal Yapısı | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 514 | Türkiye’nin Güvenlik Mimarisi ve Terörle Mücadelesi | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 515 | Küreselleşme, Ulus Devlet ve Türkiye | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 516 | Türk Dış Politikasının Güncel Sorunları | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 517 | Avrupa Birliği-Türkiye İlişkileri ve Avrupa Güvenliği | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 518 | Sosyal Değişim ve Sosyolojik Analize Giriş | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 519 | İstihbarat ve Ulusal Güvenlik Stratejileri | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 520 | Karşılaştırmalı Ayaklanma, Ayaklanmayı Bastıma Tarihi ve Teorileri | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 521 | Gıda Güvenliği | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 522 | Uluslararası Güvenlik Çalışmaları | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 523 | Radikalleşme ve Cihatçı Selefilik | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 524 | Türkiye’de Terör ve Terörizm | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 525 | Politik Risk Analiz ve Yönetimi | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GENEL SEÇMELİ DERSLER | |||||
| GUC 530 | Stratejik Düşünce Tarihi | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 531 | Savaş Çalışmaları | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 532 | Göç Siyaseti ve Göçün Güvenlikleştirilmesi | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 533 | İnsan Hakları | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 534 | Bölgesel Çalışmalar: Ortadoğu | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 535 | Bölgesel Çalışmalar: Kafkaslar ve Orta Asya | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 536 | Bölgesel Çalışmalar: Balkanlar ve Avrupa | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 537 | Amerikan Dış Politikası | 3 | 0 | 3 | 9 |
| ENERJİ GÜVENLİĞİ TEMEL ÇALIŞMA ALANI | |||||
| GUC 540 | Enerji ve Kritik Altyapı Güvenliği | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 541 | Türkiye’de Enerji | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 542 | Enerji Hukuku | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 543 | Uluslararası Enerji Hukuku | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 544 | Enerji Ekonomisi ve Enerji Pazarları | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 545 | Çevre, İklim Değişikliği ve Enerji | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 546 | Enerji Projelerinin Finansmanı | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 547 | Avrupa Birliği’nde Enerji | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 548 | Araştırma Semineri: Uluslararası Toplum ve Enerji Politikaları | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 549 | Enerji Jeopolitiği | 3 | 0 | 3 | 9 |
| GUC 550 | Serbest Araştırmalar | 3 | 0 | 3 | 9 |
* Ayrıca Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesindeki diğer yüksek lisans programlarında açılan dersler danışman onayına bağlı olarak alınabilir.
DERS İÇERİKLERİ
ZORUNLU DERSLER
GUC 501 Güvenlik Bilimlerine Giriş
Bu derste bir disiplin haline gelen Güvenlik Bilimleri konusundaki ana kavramsal tartışmalar, toplumların karşılaştığı tehditler ve bunlara karşı kurumların aldığı tedbirlerin yanı sıra oluşmaya başlayan kuramsal tartışmaların geldiği nokta ele alınacaktır. Güvenlik Bilimlerine Giriş dersinin söz konusu yüksek lisans programının çerçevesini oluşturması tasarlanmıştır. Bu derste geleneksel güvenlik paradigması ile yeni güvenlik yaklaşımları arasındaki ilişki karşılaştırmalı bir şekilde incelenecektir.
GUC 502 Araştırma Yöntemleri
Bu dersin amacı sosyal araştırmanın felsefi temelleri ve amaçlarına giriş niteliğinde bilgilerin öğrenciye verilmesi ve niteliksel ve niceliksel araştırma yöntemlerinin incelenmesidir. Bu doğrultuda, veri toplama ve sınıflandırma teknikleri ile çözümleme yöntemleri üzerinde durulacaktır. Bu dersin bir diğer amacı da öğrencilere tez yazma aşamasında kullanabilecekleri yönteme ve yazmaya ilişkin becerileri kazandırmaktır.
ULU 501 Uluslararası İlişkiler Kuramları
Bu dersin amacı öğrencileri uluslararası ilişkiler disiplinine ilişkin kuramlar ve kuramsal yaklaşımlar hakkında derinlemesine bilgilendirerek öğrencinin uluslararası gelişmeleri inceleme ve çözümlemede yeni araçlar kazanmasını sağlamaktır. Bu çerçevede İdealist, Gerçekçi ve Davranışçı kuramlar gibi klasik yaklaşımların yanı sıra post-modern okumalar, feminist yaklaşımlar ve diğer yeni anlayışlar ve felsefi analizler gibi uluslararası ilişkiler teorisinin yeni ve güncel yaklaşımlarına da değinilecektir.
SEÇMELİ DERSLER
GUC 503 Güvenlik Yönetişimi
Bu dersin amacı Uluslararası İlişkiler disiplininde hükümetlerin, uluslararası örgütlerin, hükümet-dışı örgütler ile diğer devlet dışı aktörlerin yeni yüzyılın yeni sorunlarına karşı mücadele ederken uygulamak durumunda oldukları “güvenlik yönetişimi”nin incelenmesidir. Derste ele alınacak yeni yüzyılın yeni sorunlarının başlıcaları sınır-aşan suçlar, uluslararası terörizm, nükleer silahların yayılması, bulaşıcı hastalıklar, uyuşturucu kaçakçılığı, insan ticareti, kara para aklama, HIV/AIDS gibi bulaşıcı hastalıklar, silahlanma, nükleer silahların yayılması şeklindedir.
GUC 504 Stratejik Düşünce ve Analiz Yöntemleri
Bu derste stratejik düşünce alanındaki yöntemlerin uluslararası ilişkilerdeki uygulamalarına bir giriş yapılacaktır. Karar vericilerin karşı karşıya kaldıkları stratejik sorunların çözümünde başvurabilecekleri farklı analiz yöntemleri derinlemesine ele alınacaktır. Bu kapsamda, özellikle, oyun kuramının araçsal akılcılığı ve formel metodları kullanmasının uluslararası ilişkilerin stratejik doğasını anlamaya nasıl ve ne kadar yardımcı olduğu tartışılacaktır. Oyun kuramından hareketle stratejik analizde yeni yaklaşımlar üzerinde durulacaktır.
GUC 505 Terörizm, Örgüt Psikolojisi ve Radikalleşme Süreçleri
Bu derste örgüt psikolojisi, politik psikoloji, psikoloji ve terörizm, psikolojik savaş olarak terörizm, terörizm ve psikopati, terörist davranış şekilleri, şiddetin psikopolitiği, terörün zihinsel arka planı, terörist psikolojisi vb. konular incelenecektir. Ayrıca farklı örgütlerdeki radikalleşmenin nedenleri, radikalleşme süreçleri, radikalleşmenin önlenmesi bağlamında etkili olan bireysel, psikolojik, sosyo-ekonomik, kültürel, dini, gelenek/örf/adet vb. faktörlerin analizi, terör/çatışma sonrası rehabilitasyon süreçleri vb. konular üzerinde durulacaktır.
GUC 506 Terörizm: Kavramlar, Yaklaşımlar, Ülke Pratikleri
Bu derste terör ve terörizm ile ilgili temel tanımlar, kavramsal çerçeve, terörizmin sebebi, amacı ve sonuçları, terörizme kaynaklık eden politik ve ideolojik yaklaşımlar, terörizmin türleri, farklı ülke pratikleri özelinde terörizmle ulusal ve uluslararası mücadele, geçmişten günümüze Türkiye’deki terör örgütlerinin (bölücü, aşırı sol, dini istismar eden) faaliyetleri, terörün ekonomi politiği, teknolojik gelişmeler ve terörle mücadeleye etkileri vb. konuların ele alınması amaçlanmaktadır.
GUC 507 Terörizm ve Politik Şiddet
Bu ders, güvenlik çalışmaları alanında gittikçe önem kazanan terörizm ve politik şiddet olgularına öğrencilerin giriş yapmasını amaçlamaktadır. Öğrenciler, terörizmin tarihi, nedenleri, çeşitleri ve uluslararası sistemdeki rolüne dönük tartışmaları yakından inceledikten sonra, medya, özgürlükler, küreselleşme, teknolojik gelişme ve çeşitlenme olguları ile etkileşen terörizmin ve terörist hareketlerin uluslararası güvenlikte tuttukları yeri derinlemesine anlamak için gerekli bilgi donanımına erişeceklerdir. Bu amaca dönük olarak, dersin birinci bölümünde tanımlar ve tarifler üzerinde durulacaktır. Ardından terörizmin sınıflandırılmasına odaklanılacaktır. Modern terörizm, terörizmin motivasyonları, örgütsel yapılar, stratejiler ve dünyadaki örnekler bir sonraki bölümde ele alınacaktır. Son bölümde ise, terör ve politik şiddetle mücadele siyasetleri ve stratejileri ele alınacaktır.
GUC 508 Terörle Mücadele, Demokratikleşme ve İnsan Hakları
Bu ders kapsamında terörle mücadelenin güvenlik boyutunun yanı sıra demokratikleşme, insan hakları ve özgürlük alanlarının genişletilmesi, sosyo-ekonomik gelişmeler ve uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi bağlamında, konunun çok boyutlu bir perspektiften ele alınmasının gerekliliği üzerinde durulacaktır.
GUC 509 İstihbarata Giriş
Bu derste istihbarat kavramı, tarihçesi, türleri; istihbaratta teknoloji kullanımı; istihbarata karşı koyma yöntemleri; taktik ve stratejik istihbarat ayrımı; terörle mücadele politika ve uygulamalarında stratejik istihbaratın önemi; stratejik istihbaratın analizi; psikolojik harekat; propaganda türleri ve karşı koyma yolları vb. konular üzerinde durulacaktır.
GUC 510 Uyuşmazlık Analizi ve Çözümü
Bu derste uyuşmazlık analizi ve çözümü Uluslararası İlişkiler, Barış Çalışmaları, Psikoloji ve Sosyal Teori vb. alanlardan beslenen disiplinler arası bir yaklaşımla ele alınmaktadır. Küresel düzeydeki çatışmalar ve uyuşmazlıklar disiplindeki teorik ve pratik yaklaşımlar göz önünde bulundurularak incelenecektir. Derste devlet içi, devletlerarası ve devlet ötesi düzeylerde olan uzun süreli şiddetli toplumsal çatışmaların analizi ve çözüm imkân ve kapasiteleri incelenecektir. Derste ayrıca üçüncü tarafların uyuşmazlığa müdahalelerinin teorik ve pratik etkileri ile koruma sorumluluğu ve farklı düzeylerde şiddetli uyuşmazlığı önleme, uzlaşma ve çözme pratikleri tartışılacaktır. Ayrıca etnik gruplar ve uluslaşma olgusu, etnisite, etnik gruplar ve özellikleri, etnik çatışmalar ve özellikleri, etnik farklılıklar ve çatışmaların yönetimi, çatışma önleme ve barış inşası, çatışma simülasyonu, etnik çatışma yaklaşımları, müdahale yöntemleri ve sonuçları, çatışma sonrası barış inşa süreçleri ve rehabilitasyon, DDR süreçleri vb. konular üzerinde durulacaktır.
GUC 511 Uluslararası Güvenlik
Uluslararası güvenlik konusundaki ana kavramsal tartışmalar, uluslararası toplumun karşılaştığı tehditler ve bunlara karşı uluslararası toplumun aldığı tedbirlerin yanı sıra stratejik teorinin tarihsel kökenlerinin ve strateji teorilerinin ele alınacağı bu derste incelenecek diğer konular şunlardır: uluslararası ilişkilerde stratejik davranış, güç, etkileme ve baskı; dünya devlet sistemi ve çağdaş stratejinin problemleri; nükleer silahların etkisi; nükleer caydırıcılık teorisi; kriz yönetimi ve sınırlı savaş; silahların kontrolü ve karşılıklı caydırıcılık. Bu derste geleneksel güvenlik paradigması ile yeni güvenlik yaklaşımları arasındaki ilişki karşılaştırmalı bir şekilde incelenecektir.
GUC 512 İç Hukuk ve Uluslararası Hukukta Terörle Mücadele
Bu derste terörle mücadele kanunlaşma ihtiyacı ve iç hukuk enstrümanları, diğer ülke örnekleri, terörle mücadelede etkinlik ve insan hakları arasında denge arayışı, Avrupa Birliği Adalet Divanı ve AİHM kararları üzerinde durulacaktır. Ayrıca, terörizmin uluslararası barış ve güvenliğe yönelttiği tehdit, terörizmle mücadelede çok boyutlu ve bütüncül politikaların geliştirilmesi zorunluluğu, uluslararası boyuta ve sınır aşan özelliğe sahip kara para aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele, terörle mücadelede uluslararası işbirliği, bu kapsamda uluslararası hukukun rolü ve öngördüğü hukuki çerçeve, terörizmle mücadelede devletlerin egemen eşitliği, bağımsızlığı, içişlerine karışma ve kuvvet kullanma yasağı ile terörizme karşı etkili mücadele arasında ortaya çıkan çatışma konuları ele alınacaktır.
GUC 513 Türkiye’nin Siyasal ve Toplumsal Yapısı
Bugünü anlamak, dünü çok iyi bilmekle mümkündür. Bugünkü Türk siyasal ve toplumsal yapısı, Osmanlı’nın son döneminde başlayan ve günümüze kadar uzanan bir değişim sürecinin sonucudur. Bu sebeple bu ders, kavram tanımlamaları ve açıklamaları sonrasında XIX ve XX. Yüzyıl siyasal ve toplumsal yapısını ele alıp, günümüz Türkiye’sinin incelenmesi ile tamamlanacaktır. Ayrıca din, etnisite, kimlik vb. açılardan oldukça zengin bir toplumsal birikime sahip olan Türkiye’deki farklı toplumsal kesimlerin tanınması, bu kesimlerin yaşadıkları sorunlar ve çözüm yolları, farklı toplumsal kesimlerin birbirileriyle ve devletle olan ilişkileri üzerinde durulacaktır.
GUC 514 Türkiye’nin Güvenlik Mimarisi ve Terörle Mücadelesi
Bu derste Türkiye’nin otuz yılı aşkın terörle mücadele serüveninde dönemsel olarak değişkenlik gösteren terörle mücadele yaklaşımlarının temel parametrelerinin (1980’ler, 1990’lar, 2000 sonrası dönem, demokratik açılım ve çözüm süreci) ayrıntılı olarak incelenmesi hedeflenmektedir. Bununla birlikte Türkiye’nin söz konusu mücadelesini anlayabilmek için bürokratik ve siyasal açıdan güvenlik yapısı da ders esnasında incelenecektir.
GUC 515 Küreselleşme, Ulus Devlet ve Türkiye
Bu derste küreselleşme süreçleri, küreselleşmenin birey, toplum ve devlet ilişkilerini yeniden şekillendirmesi, küreselleşmenin ulus-devlet içindeki kimlikler, farklılıklar ve ulusal kimlik üzerindeki dönüştürücü etkisi, küreselleşmenin teröre ve terörle mücadeleye etkisi, küreselleşme ile ulus-devlet arasındaki ilişkinin Türkiye özelindeki yansımaları, Türkiye’de karşı karşıya kalınan sorunların küreselleşme süreçleriyle birlikte değerlendirilmesi vb. konular üzerinde durulacaktır.
GUC 516 Türk Dış Politikasının Güncel Sorunları
Bu dersin amacı öğrencilerin Türk Dış Politikasının Soğuk Savaş sonrası dönemdeki kronik ve yeni ortaya çıkan sorunlarını ve bu sorunlara karşı geliştirilen politikaları analiz etmelerini mümkün kılacak bilgi birikimini kendilerine vermektir. Bu çerçevede Türkiye’nin yeni uluslararası konumunun değerlendirilmesinin ardından Türkiye’nin dünyanın farklı bölgeleri ile ilişkileri ve Kıbrıs sorunu, Ermeni sorunu, uluslararası terörizm, enerji güvenliği vb. konular da incelenecektir.
GUC 517 Avrupa Birliği-Türkiye İlişkileri ve Avrupa Güvenliği
Bu dersin amacı Avrupa’daki güvenlik yapılanmalarını ve bu yapıların güvenlik politikalarını detaylı bir biçimde incelemektir. Bu çerçevede Avrupa Birliği’nin güvenlik politikalarının yanı sıra uluslararası örgütlerin Avrupa güvenliği için geliştirdikleri politikalar, uluslararası terörizm, etnik milliyetçilik ve uluslararası göç gibi güvenlik sorunlarının Avrupa’daki yansımaları ve bu sorunlara yönelik geliştirilen tedbirler analiz edilecektir. Ayrıca Türkiye’nin AB üyelik serüveni, AB’nin temel kurumları, kuralları ve işleyişi, AB kurumları ile Türkiye’deki muadil kurumlar arasındaki ilişkiler, Türkiye’nin güvenlik ve terörle mücadele politikalarının şekillenmesinde AB kurumlarının etkisi vb. konular üzerinde durulacaktır.
GUC 518 Sosyal Değişim ve Sosyolojik Analize Giriş
Bu derste sosyal değişimlerin makro kurumsal seviyede nedensel ilişkileri incelenecektir. Derste farklı uluslar ile farklı devletlerin ekonomik büyümesi, kurumsallaşması, devrimleri, demokratikleşmesi, kültürel ve kurumsal kuralların yayılması, küreselleşmesi ve gelişimi gibi zamana bağlı değişimleri incelenecektir. Ayrıca derste toplumlardaki farklı muhalif sosyal hareketler de incelenecektir.
GUC 519 İstihbarat ve Ulusal Güvenlik Stratejileri
Bu dersin amacı ulusal güveliğin ihtiyaç duyduğu istihbarat dünyasına ait bilgileri kazandırmaktır. Günümüzün kaotik dünya düzeninde ulusal güvenlik stratejilerinin tespit ve uygulamasında istihbarat disiplini önemli bir role sahiptir. Siyasi, askeri ve ekonomik karar alıcıların doğru ve zamanında karar alabilmeleri, sürprizlerle karşılaşmamaları ancak “gerçeği bilmeleri ile mümkündür.” Temel neden, veri bolluğunun yanı sıra, gizlilik, verilerin nasıl toplanacağını, işleneceğini bilen profesyonellerin yokluğu ve uygun organizasyonun kurulamamasıdır. Bu bağlamda, ders kapsamında istihbarat stratejileri irdelenecektir.
Ulusal güvenlikle ilgili karar alıcıların ihtiyaçlarının önceden görülmesi, verinin/bilginin toplanması, profesyonelce işlenmesi ve karar vericilerin hizmetine sunulması, sonuçlarının izlenmesi artık sadece devletlerin değil; bireylerin, sivil toplum örgütleri ve özel sektörün de ilgi alanındadır. Dolayısıyla, gerekli verileri sağlamak, politik, stratejik ve taktik seviyede istihbarat üretebilme kabiliyeti kazandıracak olan bu ders inter-disipliner bir yaklaşım ile işlenecektir.
GUC 520 Karşılaştırmalı Ayaklanma, Ayaklanmayı Bastıma Tarihi ve Teorileri
İstatistiklere göre Savaş ve çatışmaların karakteri 18. Yüzyıldan itibaren hızla değişmektedir. Bu eğilim devletlerarası savaştan, devlet-devlet dışı aktörler ya da devlet dışı aktörler arası meydana gelmektedir. Asimetrik karakterdeki bu düzensiz çatışmalar güvenlik ortamını sadece ulusal boyutta değil uluslar arası boyutta da tehdit etmektedir. Gerek devletlerin gerekse uluslararası aktörlerin müdahalesini gerektiren bu nitelikteki çatışma ortamlarının karakter, iç dinamikler ve özellikleri binmeden etkili bir cevap vermek, düzen ve istikrar tesis etmek mümkün değildir.
Farklı nedenlerle politik askeri bir strateji izleyen ayaklanmacıların farklı teorik yaklaşımları ile onu bastırmaya/kontrol altına almaya çalışanların farklı stratejiler ve tarihi tecrübeleri bu dersin konusudur. Günümüz dünyasında, insancıl hukuk, medya gözetimi, ileri teknoloji silah sistemleri, demokrasi gölgesinde ayaklanmaların ele alınması ve bastırılmasının teorik çerçevesi ön plana çıkmakta, derin ve detaylı bir bilgi gerektirmektedir. Siyasi karar alıcılar, diplomatlar, askerler, kolluk mensupları, medya çalışanları, akademisyen, hukukçular ve insani yardım teşkilatı çalışanları ve sivil görevlilerin inceleneceği bu ders aracılığı ile farklı ortamlarda benzer soru ve sorunlara uygun cevaplar aranacaktır.
GUC 521 Gıda Güvenliği
Bioteknoloji gibi yeni teknolojilerin ortaya çıkması, dünya nüfus artış hızının yükselmesi, küresel iklim değişiklikleri, gıda fiyatlarındaki artışlar ve ülkeler arasındaki kalkınmışlık farklılıkları gibi birçok nedenden dolayı “gıda güvenliği” ulusal ve uluslararası güvenlik konularında dikkate alınması kaçınılmaz bir konu haline gelmiştir. Bu anlamda BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) veya Tarım Emtia Borsaları gibi uluslararası kuruluşlar dünya gıda politikalarına yön vermektedir. Bunun da ötesinde açlıkla mücadele kapsamında birçok ülke arasında uluslararası işbirliği giderek önem kazanmaktadır. Diğer taraftan gelişmiş ülkeler ileri teknoloji avantajlarını kullanarak ürettikleri fazla ürünleri diğer ülkelere pazarlama çabaları içerisindedirler. Bütün bu ilişkileri dikkate aldığımızda tıpkı enerji, çevre veya toplumsal konular gibi gıda güvenliği politikaları da uluslararası ilişkilerde önemli bir yaptırım alanı olarak ortaya çıkmaktadır. Uluslararası İlişkiler bilim dalının altında yer alan Güvenlik Çalışmalarında yeni bir yaklaşım olan Eleştirel Güvenlik Çalışmalarında da gıda güvenliğine yer verilmektedir. Bu kapsamda önerilen dersin programında Biyo-çeşitlilik, Gen Teknolojisinin etkileri, Biyo-terör, gıda kıtlığı, gida ticareti, az gelişmişlik, göç, kıtlık ve açlıkla mücadele için gerçekleştirilen uluslararası anlaşmalar ve kuruluşlar konuları incelenecektir. Bu sayede söz konusu konularda ihtiyaç duyulan bilgi birikimine sahip Güvenlik konularında çalışanların olması sağlanacaktır.
GUC 522 Uluslararası Güvenlik Çalışmaları
Uluslararası Güvenlik, Uluslararası İlişkiler disiplininin önemli bir koludur. Bu ders, güvenlik çalışmaları konusunda daha kapsamlı bir anlayış geliştirmek için, disiplinin oluşumu, tarihi, kuramsal çerçevesi ve kurumsallaşması arasındaki ilişkilere odaklanır. Ders boyunca stratejik güvenlik, Kopanhag Okulu, Eleştirel Güvenlik Kuramları ve İnsani Güvenlik kavramları kapsamlı bir şekilde tartışılacaktır. Bunun yanısıra, enerji güvenliği ile ilgili arz, talep, üretim, lojistik, jeopolitik ve ekonomik güvenlik kavramları da kuramlar ile eşgüdümlü ele alınacaktır.
GUC 523 Radikalleşme ve Cihatçı Selefilik
Bu ders, çatışmaya yol açan şiddete dayalı radikalleşme süreçlerini ve özellikle İslam dünyası içinde aşırıcılığa varan siyasi aktörleri ele alır. Din faktörüne bağlı olarak ortaya çıkan radikal söylemleri ve bu söylemin teorileştirilme süreçlerini inceler. Hem İslam dünyasında hem de Batı’da karşılık bulan ve şiddete yönelen yabancı savaşçıları harekete geçiren dini söylemi analiz ederek, radikalizmle mücadeleye yönelik siyasi ve sosyal mücadele etmenin imkânlarını araştırır.
GUC 524 Türkiye’de Terör ve Terörizm
Türkiye’de güvenlik sorunlarının öncelikli konusunu terör ve terörizm oluşturmaktadır. Sorunun anlaşılabilmesi siyasi sorunların, ideolojik gelişmelerin, teknolojik değişimin, tarihsel süreklilik içinde ele alınmasına bağlıdır. Bu bağlamda modern terörizm, Osmanlı imparatorluğundan Cumhuriyete intikal eden ve sürekliliği olan bir olgudur. Sosyal, ekonomik ve siyasal gelişmelerden etkilenerek, dönüşerek ve öğrenerek bu güne ulaşmıştır. Dersin amacı, sürekliliği gözeterek etnik, dini, sınıf kökenli yerel terörizmi ve küresel terörizmle ilişkisini nedenlerini dönemsel olarak ele almaktır.
GUC 525 Politik Risk Analiz ve Yönetimi
Politik risk analizi siyaset ve ekonominin bağlantı noktalarında stratejilerin belirlenmesi için gerekli çözümleme yöntemlerini sunmaktadır. Gerek küresel ve bölgesel siyasi, askeri, ekonomik, sosyal, teknolojik gelişmelerin gerek belirli bir ülkenin sosyo-politik koşullarının özellikle uluslararası iş bağlantıları üzerindeki etkisini incelemektedir. Günümüzde politik risk herhangi bir ülkenin dış yatırımlara ve dış ticarete yaklaşımının çok ötesine geçerek savaşlar, siber tehditler, terörizm, ayaklanmalar ve sokak hareketleri dahil geniş bir çerçevede meydana gelmektedir. Gelişmekte olan ülkeler gibi gelişmiş ülkelerde de riskler bulunmaktadır. Küreselleşme ile güç kazanmaya başlayan yerelleşme, dijital dönüşüm, tedarik zincirlerinin yeniden oluşması, büyük güç rekabetleri, vekalet savaşları gibi büyük yönelimlerin de hesaba katılması gerekmektedir. Bu derste siyaset bilimi, uluslararası ilişkiler, güvenlik çalışmaları ve uluslararası ekonomi başta olmak üzere farklı disiplinlerde öğrenilen temel bilgi ve yöntemlerin sonuç yani politik riskin ölçülmesi ve yönetimi odaklı kullanımına dair temel becerilerin kazandırılması hedeflenmektedir.
GUC 530 Stratejik Düşünce Tarihi
Bu dersin amacı başlangıcından günümüze kadar stratejik düşüncenin gelişmesine katkı sağlayan teorisyenler, uygulayıcılar, olaylar ve stratejilerin karşılaştırılmalı ve tarihsel perspektifte incelemektir. Bu kapsamda Sun Tzu, Thucydides, Hannibal, Cengiz Han, Atilla, Fatih Sultan Mehmet, Kanuni Sultan Süleyman, Gustavus Adolphus, Napolyon, Clausewitz, Bismarck, Moltke, Liddell Hart, Schlieffen vd. nin stratejik düşünceye yaptığı katkılar tarihsel vakalar çerçevesinde incelenecektir.
GUC 531 Savaş Çalışmaları
Bu dersin amacı, savaşların analitik çalışmalarını gerçekleştirmektir. Bu ders içerisinde savaşların neden çıktığı, devam ettiği ve nasıl sonuçlandığı üzerine sunulan teoriler ve yaklaşımlar karşılaştırılmaktadır. Ayrıca, savaşın hem bireysel hem de devlet bazında değerlendirilmesiyle farklı seviyelerde savaşların nasıl analiz edileceği üzerinde de durulacaktır. Ders içerisinde belirli bir oranda ampirik çalışmaya yer verilecek ve farklı bakış açılarından savaşlar analitik bir şekilde irdelenecektir.
GUC 532 Göç Siyaseti Ve Göçün Güvenlikleştirilmesi
Bu dersin amacı göç konusunun uluslararası işbirliği ve ulusal politikalar çerçevesinde yönetimini anlamak ve göç siyaseti teorileri bağlamında incelemektir. Göç siyaseti konusunda uluslararası işbirliğinin ve göçün güvenlikleştirilmesi konusunda uluslararası örgütler ve bunların ulusal politikalarla ilişkisinin inceleneceği bu derste, göçün küreselleşme açısından sonuçları ve uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde yönetimine odaklanılacaktır. Ayrıca, savaşlar, ekonomik krizler, terörist aktiviteler gibi tarihsel olarak dönüm noktası sayılabilecek olayların göç konusunda işbirliğini nasıl etkilediği ve ortaya çıkan yapının serbestleşen dünya ekonomisi ile ne derece örtüştüğü irdelenecektir. Son olarak da göçün sosyal sonuçları ve bunun yarattığı çatışmalara kamuoyu çalışmalarını kaynak kullanarak değinilecektir.
GUC 533 İnsan Hakları
Bu derste İnsan Hakları ilk aşamada tarihsel, ikinci aşamada kuramsal ve son aşamada ise hukuki perspektifte ele alınacaktır. Tarihsel perspektifte insan hakları mücadelesinin Magna Carta’dan Arap Baharına tarihi seyri ele alınacaktır. İnsan hakları kuramı yanı sıra hukuki perspektifte ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi başta olmak üzere dünyadaki hukuki düzenlemeler ele alınacaktır.
GUC 534 Bölgesel Çalışmalar: Ortadoğu
Bu dersin amacı modern Orta Doğu’nun doğuşu ve evriminin incelenerek öğrencilere bölge hakkında bütüncül bir yaklaşım kazandırabilmektir. Uluslararası politikanın bir alt sistemi olarak Orta Doğu dünya siyasetinde, özellikle sahip olduğu doğal kaynaklar nedeniyle, oldukça önemli bir bölgedir. Bu doğrultuda, Orta Doğu devletlerinin dış politikaları üzerinde durulacak ve Orta Doğu’da uluslararası ilişkilerin belli başlı konuları incelenecektir. Dersin kapsamında, Ortadoğu’da milliyetçilik, dini hareketler, enerji jeopolitiği, entegrasyon eğilimleri benzeri konulara yakından bakılacaktır.
GUC 535 Bölgesel Çalışmalar: Kafkaslar ve Orta Asya
Bu dersin odak noktası, Kafkaslar ve Orta Asya’da Soğuk Savaş sonrası dönüşümü ve bölgenin dünya siyasetindeki yerini ele almak, ilgili literatürü teorik ve pratik yönleriyle tartışmaktır. Bu çerçevede, Sovyet mirası, bölgedeki sosyopolitik hayatın ve dönüşümün dinamikleri, çatışma alanları, bölgesel entegrasyon çabaları, enerji jeopolitiği, bölge güvenliğine tehditler, bölgesel ve küresel güç merkezleri ile ilişkiler, güncel sorunlar gibi konulara yer verilecektir.
GUC 536 Bölgesel Çalışmalar: Balkanlar ve Avrupa
Bu ders, öğrencilere, Balkanlar ve Avrupa’nın tarihsel süreçte geçirdiği dönüşümün dinamiklerini, araçlarını ve tekniklerini açıklama, anlama ve anlamlandırmalarını sağlayacak teorik ve analitik temeli kazandırmayı amaçlamaktadır. Bu çerçevede dersin teorik alt yapısını Uluslararası İlişkiler teorileri oluştururken pratik düzlemde, 19. ve 20. yüzyılda bölge ülkelerinin geçirdiği tarihi, sosyal ve politik gelişmeler, hem ülke ve bölge bazında hem de uluslararası politika bağlamında ele alınacaktır. Özel olarak bölge ülkelerinin NATO ve AB üyeliği sürecinde ve sonrasında bölgesel ve uluslararası alanda yaşanan gelişmelere değinilecektir.
GUC 537 Amerikan Dış Politikası
Bu dersin hedefi günümüzün tek süper gücü olarak nitelenen Amerika Birleşik Devletleri’nin dış politikasının yapım süreçleri ve Amerikan dış politikasının gündemini oluşturan belli başlı sorunlar hakkında öğrencileri bilgilendirmektir. Bu amaçla ABD’nin dünya siyasetinde başat bir konuma yükselişine giden süreç ve Soğuk Savaş dönemi ve sonrasındaki uluslararası sistemin içerisinde Amerikan dış politikasının gelişimi tarihsel ve analitik bir çerçevede incelenecektir. Bu bağlamda, Amerikan dış politika kültürü ve öncelikleri yanı sıra Amerikan dış politikasının belirlenmesinde çıkar gruplarının, elitlerin, siyasi partiler ve kamuoyunun rolü üzerinde de durulacaktır.
GUC 540 Enerji ve Kritik Altyapı Güvenliği
Bu dersin amacı öğrencilere enerji güvenliği hakkında temel bilgiler sunarken enerji güvenliği kavramı, bu kavramın tanımları ile farklı yorumlarını eleştirel bir bakış açısı ile tartışmaktır. Dünya pazarındaki tüketicilerin, üreticilerin ve geçiş ülkelerinin perspektifleri de bu dersin kapsamında enerji kaynakları, tüketimi ve üretimi konuları üzerinde artan uyuşmazlıklar göz önünde bulundurularak değerlendirilecektir. Farklı aktörlerin bakış açıları ve bu doğrultuda izledikleri politikalara ek olarak, ders kapsamında bazı özel enerji güvenliği konuları da incelenecektir.
GUC 541 Türkiye’de Enerji
Bu ders Türkiye’deki enerji sektörünü bölgesel ve Avrupa bağlamında detaylı olarak incelemektir. Dersin yapısı Türkiye’deki enerji sektörünü, sektörün tarihsel gelişimini ve Türkiye’nin jeopolitik durumu ile komşularını çalışmayı hedefleyerek tasarlanmıştır. Ders bağlamında üzerinde durulacak konular özel olarak kömür, nükleer, petrol, gaz ve diğer enerji sektörleri ile enerji ve AB’nin ve Türkiye’ye komşu ülkelerin enerji politikalarıdır. Bu doğrultuda, tarihsel arka plan ve güncel konulara odaklanılacaktır.
Dersi alan öğrenciler Türkiye ve komşularının enerji sektörlerinin mantığını kavrayarak, bu sektörlerin segment yapıları ve dinamikleri ile enerji sektöründe yapılan yatırım ve yatırım planlarını, üretim kapasitesi portföyü oluşturmayı ve güncel enerji politikalarının Türkiye’nin iç ve dış politikasına nasıl yansıdığını öğrenmiş olacaklardır. Aynı zamanda, derse katılan öğrenciler Türkiye’nin iç ve dış enerji politikalarının eleştirel değerlendirmelerini yapabilecek kabiliyetler kazanmış olacak, ve Türkiye’nin enerji konusundaki çıkarlarını ve ikilemlerini, ve bu hedeflere ulaşılmasına yönelik çözüm önerilerini yapabilecek nitelikler kazanacaklardır.
GUC 542 Enerji Hukuku
Bu dersin amacı iç enerji sektörünün hukuksal konularını incelemektir. Enerji pazarlarının hukuki düzenlemelerinde yer alan genel modelleri ve enerji sektörü yapısının farklı tipolojileri ile bunların enerji düzenlemeleri yapan makamların rolü ve pozisyonunu nasıl etkilediği incelenecektir. Ayrıca ders enerji hukukunda yer alan elektrik endüstrisi, haksız enerji tüketimi, iklim değişikliği, enerji hukukunda çevrenin korunması ve sürdürülebilir kalkınmanın bunlar üzerindeki etkileri gibi belirli konular üzerine eğilecektir.
GUC 543 Uluslararası Enerji Hukuku
Bu ders uluslararası enerji aktivitelerinin hukuki düzenlemelerini incelemektedir. Ders kapsamında enerji ve doğal kaynaklar aktiviteleri ile alakalı genel uluslararası hukuk kavramları ve prensipleri ile doğal kaynaklar üzerindeki daimi haklar ve sürdürülebilir kalkınma gibi konular çalışılacaktır. Enerji aktivitelerinde önemli aktörlerin ne ölçüde yer aldıkları uluslararası düzenlemeler dahilinde incelenecek olup, hükümetler bazında sorumluluklar ve ulus-devletlerin yetki alanlarının enerji ve doğal kaynak aktiviteleri üzerindeki etkileri de bu ders bağlamında incelenecektir.
GUC 544 Enerji Ekonomisi ve Enerji Pazarları
Bu ders bağlamında, küresel enerji pazarlarının işleyişi; enerji arz ve taleplerinde etkili olan faktörler; enerji sürdürülebilirliği ve farklı enerji sistemlerindeki enerji güvenliği; petrol, doğalgaz, kömür, yenilenebilir hidro, nükleer ve elektrik tedarik zincirlerinin işleyişi; enerji pazarlarının düzenlenmesi ve liberalleşmesi; ve enerji verimliliğinden karbon emisyonlarına, çevresel konulara kadar uzanan pek çok konunun enerji güvenliği çerçevesinde incelenmesi hedeflenmektedir. Ayrıca enerji taleplerinin endüstriyel, taşımacılık ve evsel kullanım alanlarında da incelemesi yapılacak olup, enerji projelerinin, enerji modelleri ve projeksiyonlarının ekonomik ve finansal analizleri de bu dersin kapsamı içinde yer almaktadır.
GUC 545 Çevre, İklim Değişikliği ve Enerji
Birleşmiş Milletler’e göre iklim değişikliği günümüzdeki en önemli sorunlardan biridir. İklim değişikliği iş dünyası, toplum ve hükümetler arasındaki ilişkilerin temelden değişmesine yol açmaktadır. Bu bağlamda sürdürülebilir kalkınma kavramı ekonomik büyüme ve toplumsal hedeflerin uzlaşmasını sağlayacak normatif çerçeve olarak sunulmaktadır. Modül katılımcıların enerji teknolojileri ve enerji yönetimindeki gelişmelerin bu arka planını anlamalarını hedeflemektedir. Dersin sonunda katılımcılar enerji projelerinin sosyal maliyetini, enerji etkinliğinin önemi, enerji üretiminin ve kullanımının sosyal ve çevresel etkilerinin ve aynı zamanda uluslararası ve yerel düzenlemelerin gelişme eğilimlerini kavramış olacaktır.
GUC 546 Enerji Projelerinin Finansmanı
Ders enerji finansmanı çerçevesinde fiyatlama, varlık değerleme ve risk yönetimi olarak üç finansman konusunda derin bir bakış açısı sağlayacaktır. Ders enerji piyasalarını küresel piyasalar bağlamında konumlandırarak giriş yapacak ve enerji piyasaları ile riskten korunma ve risk yönetimi için enerji ve türev fiyatlarının modellemesi ve tahmin etme yöntemlerini geliştirecektir. Ders aynı zamanda değerleme konusuna eğilecek ve enerji projelerinin finansmanında alternatif finansman mekanizmalarını vaka çalışmaları yolu ile işleyecektir. Enerji projelerinin finansmanı ve finansman araçları üzerinde özellikle durulacaktır.
GUC 547 Avrupa Birliği’nde Enerji
Dersin amacı öğrencilere Avrupa Enerji Politikaları’nı tanıtmaktır. Enerji politikaları, Avrupa Birliği politika alanları arasında en hızlı gelişen ve enerji sektörleri ile üye devletlerin ekonomileri üzerinde etkileri en yaygın hissedilen konulardan bir tanesidir. Ayrıca bu ders Avrupa Birliği’nin üye ülkelerinin milli enerji sektörlerinin performansları üzerinde nasıl daha etkili hale gelebilecek ve gücünü artırabilecek politikalar izlediğini de tartışmayı hedeflemektedir. Bunu yaparken, AB ve üye ülkeler arasında farklı enerji politikaları izlenmek istenmesinden doğan sorunlar ve bu sorunlara getirilen çözümlerin de incelenmesi hedeflenmektedir.
Bu doğrultuda, bu ders içinde Avrupa Enerji Politikalarının üç ana boyutu üzerinde durulacaktır. Bunlardan ilki, AB’nin iç enerji pazarı konusu işlenecek ve öğrenciler bu pazarın genel yapısı, nasıl örgütlendiği, hangi aktörlerin yer aldığı ve ne tür ihtilafların doğduğu üzerinde bilgi sahibi olacaklardır. Bunu takiben, enerjinin çevresel boyutları incelenecek ve küresel ısınmaya karşı yürütülen karbon ticaretinin AB sistemi çerçevesinde değerlendirilmesi yapılacaktır. Dersin son bölümü ise dış enerji güvenliği üzerine yapılacak ve farklı vaka çalışmaları üzerinden genel teoriler incelenecektir.
GUC 548 Araştırma Semineri: Uluslararası Toplum ve Enerji Politikaları
Bu ders, çeşitli disiplinlerin enerji güvenliği, enerji nakli ve enerji jeopolitiği gibi konularla olan ilişkisini ele almak için tasarlanmıştır. Ve uluslararası toplum yaklaşımına genel bir kuramsal çerçeve olarak başvurulacaktır. Bu bağlamda uluslararası ilişkiler, ekonomi, enerji hukuku, psikoloji, çevre çalışmaları ve doğa bilimleri gibi disiplinlerin sundukları literatürden da faydalanılacak ve disiplinlerarası bir analiz üretme gayreti içinde olunacaktır. Bu dersin amacı, enerji politikalarının yarattığı etkilerin ulusal, uluslararası ve küresel bağlamda incelemektir.
GUC 549 Enerji Jeopolitiği
Bu dersin amacı, uluslararası ilişkiler disiplininin üzerinde durduğu jeopolitik konum ile güvenlik ilişkisini enerji güvenliği erçevesinden ele almaktır. Zira, enerji kaynaklarının dağılımında ve nakil sürecinde ülkelerin coğrafi konumları onların enerji politikalarını belirlemektedir. Dersin kapsamında, klasik jeopolitik kuramların yanı sıra güncel uluslararası ilişkiler disiplininde öne çıkan eleştirel jeopolitik yaklaşımlara da ağırlık verilecektir.
GUC 550 Serbest Araştırmalar
Bu ders, dersi alan öğrencilerin tez yazmayı planladıkları veya derinlemesine araştırmak istedikleri bir alanda, bu alanda uzmanlaşmış bir öğretim üyesinin yönlendirmesi ve tavsiyeleri ile geniş bir literatür taraması yapmalarına ve neticesinde bir araştırma çıktısı ortaya koymalarına imkan sağlamayı amaçlamaktadır. Ders öğretim üyesi ve öğrenci arasında birebir yapılacaktır ve öğrencinin çalışmayı düşündüğü alanda birincil ve ikincil literatürü tetkik edip, bu çalışma için gereken kuramsal ve yöntemsel araçları öğrenmesini kolaylaştıracaktır.
