Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler

a. Program Hakkında

Uluslararası İlişkiler Yüksek Lisans Programı, öğrencilerine kuramsal ve ampirik derslerle evrensel standartlarda eğitim sağlayarak onların hem iç siyasetin hem de küresel politikanın değişen dinamiklerini anlayabilmelerini ve analiz edebilmelerini sağlamayı hedeflemektedir. Verilen dersler uluslararası sistemin geçmişten günümüze değişen yapısını, uluslararası sistemin işleyişiyle ilgili farklı kuramsal yaklaşımları, küresel sistemin aktörlerini ve küreselleşmenin nedenlerini ve sonuçlarını mercek altına almaktadır. Bölüm dersleri kapsamında nicel ve nitel araştırma yöntemleri de öğretilmektedir.

b. Program Amaçları

Ulusal ve küresel düzeydeki siyasal aktörlerin birbirleriyle etkileşim dinamiklerini ve buna ilişkin süreçleri çözümleme yeteneklerini geliştiren mezunlar:
• Elde ettikleri yetenekleri ve birikimi, gerek kamu sektöründeki gerekse de özel sektördeki kariyerlerinde değerlendirebilirler; • Başta doktora eğitimine devam etmek üzere akademik kariyerlerini sürdürebilirler;
• Ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşlarında, uluslararası ve uluslarüstü örgütlerde araştırmacı, uygulayıcı ve idari görevler üstlenebilirler.

c. Mezuniyet Gereklilikleri

Öğrenciler mezun olabilmek için tüm ders ve tez yükümlülüklerini azami öğrencilik süresi içinde yerine getirmelidir. Tezli program için en az 131 AKTS’ye, asgari 3,00 genel not ortalaması ile; tezsiz program için en az 90 AKTS'ye, asgari 2,50 not ortalaması ile sahip olmalıdır.

d. Müfredat Planları

Tezli:

YL derecesi almak için gerekli olan toplam kredi sayısı: 21

Alınması gereken zorunlu dersler: 3 Ders + Seminer dersi

Alınması gereken seçmeli dersler: 4 Ders

AKTS karşılığı: 63 (7 ders için, ders başı 9 AKTS) + 8 (Seminer) + 60 (Yüksek lisans tezi) = Toplam 131

“SUİ Lisansüstü Müfredat Çizelgeleri” Excel dosyasından, “Uluslararası İlişkiler YL” sheetindeki “Tezli Program” başlıklı çizelge konacak

Tezsiz:

YL derecesi almak için gerekli olan toplam kredi sayısı: 30

       Alınması gereken zorunlu dersler: 3 Ders

       Alınması gereken seçmeli dersler: 7 Ders

AKTS karşılığı: Toplam 90 (10 ders için, ders başı 9 AKTS)

Öğrenciler akademik danışmanlarının onayına binaen diğer lisansüstü programlardan veya lisans programından seçmeli ders alabilirler. Anabilim Dalı tarafından program için belirlenen seçmeli derslerin dışında bir ders tercih etmek için öğrencilerin akademik danışmanlarıyla kayıt haftası içinde görüşmesi gerekir.

DERS İÇERİKLERİ

ZORUNLU DERSLER

1. Ders içerikleri

Zorunlu dersler:

ULU 501 – Uluslararası İlişkiler Kuramları

Bu ders, lisansüstü seviyesindeki öğrencileri Uluslararası İlişkiler disiplininde teori-yapımı ve temel teoriler hakkında bilgilendirmeyi amaçlamaktadır. Dönemin ilk yarısında Uluslararası İlişkiler teorilerinin ana akım yaklaşımları eleştirel bir bakış açısıyla yeniden gözden geçirilecek, öğrencilerin mevcut bulunan bilgilerini yeniden değerlendirmeleri beklenecektir. Dersin ikinci yarısında ise eleştirel, post-yapısalcı, post-kolonyal ve cinsiyet-temelli yaklaşımlar üzerinde durulacak ve bu yaklaşımların ana akım kuramlara yönelttikleri eleştirilerin geçerlilikleri sorgulanacaktır. Bu bağlamda, klasik Uluslararası İlişkiler metinlerinin yanı sıra, okuma listesinde temel Marksist, eleştirel ve post-yapısalcı metinlere de yer verilmiştir. Bu dersin bir diğer amacı da, derste tartışılan teorik bilgilerin dünya siyasetindeki güncel olgulara adapte edilebilmesi ve böylelikle teorinin pratik ile nasıl birleştirilebileceği meselesi üzerinde durulmaya çalışılması olacaktır.

ULU 503 – Araştırma Yöntemleri

Bu ders, Uluslararası İlişkiler alanında çalışan yüksek lisans öğrencileri için genel bir araştırma yöntemleri dersidir. Lisansüstü öğrencileri sosyal ve siyasal bilimlerdeki felsefi temeller, ilkeler, anahtar kavramlar ve araştırma ve çıkarım yapma süreçleriyle tanıştırır. Ampirik araştırma, (i) bazı metodolojik standartlara bağlı kalarak ve (ii) sistematik veri toplama ve analiz tekniklerini titizlikle kullanarak sağlam çıkarımlar yapmakla ilgilidir. Şüphesiz doğa bilimlerinde olduğu gibi sosyal bilimlerde de geçerli olan bu hedef, standartlar ve teknikler açısından çok daha fazla sayıda farklı yaklaşım ve beklentiden dolayı çarpıcı bir çeşitlilik arz eder. Bu ders, bu çeşitlilikten beslenen genel bir panorama sunar.

ULU 508 – Diplomasi Tarihi

Bu dersin amacı uluslararası ilişkilerin gelişimini ve yapısını oluşturan öğeleri teorik çerçeveler içerisinde incelemektir. Özellikle Westphalia Anlaşması sonrası oluşan uluslararası sistemin aktörlerinin birbirleriyle olan ilişkileri ele alınacak ve sistemin dönüşümü tartışılacaktır. Öğrencilerin tarihi bağlam ve arkaplan hakkında bilgi sahibi olmaları, onların tez ve proje çalışmalarını olumlu yönde etkileyeceği umulmaktadır. Ders, bölüm öğretim üyelerinin kolektif olarak verdiği bir seminer dersidir. Her hafta başka bir konuk akademisyen, Uluslararası İlişkiler ile ilgili YL seviyesindeki bir alt alanı, o alandaki bazı okumalardan hareketle tartışmaktadır.

ULU 597 – Seminer

Bu derste öğrencilere Yüksek Lisans Tezi Önerisi hazırlama ve bunun kaynak toplama, litetratür analizi, soru cümlesi formülize etme vb. gibi alt basamakları öğretilmektedir.

Bazı seçmeli dersler:

ULU 504 – Eleştirel Teori

Bu ders, lisansüstü seviyesindeki öğrencileri Siyaset Bilimi disiplinindeki Eleştirel Teori geleneği ile Uluslararası İlişkiler disiplininde teori-yapımı ve temel teorileri arasındaki bağlantılar hakkında bilgilendirmeyi amaçlamaktadır. Dersin ilk üç haftasında Eleştirel Teori kavramının gelişimi hakkında tarihsel ve kuramsal temeller üzerinden gidilecek, Eleştirel Teori'nin Uluslararası İlişkiler disiplinine dahil olma süreçleri ele alınacaktır. Sonraki haftalarda ise Eleştirel Teori'nin başat konu başlıklarından sırasıyla sınıflar, siyasal katılım, iktidar, söylem ve metinsellik kavramları ve bu kavramların Uluslararası İlişkiler teori-yapımına yansımaları tartışılacaktır. Dersin temel hedefi, lisansüstü öğrencilerinin üzerinde çalıştıkları konuları teorik bir çerçeveye oturtabilmelerine ve günlük olayları eleştirel bir gözle yeniden-yorumlayabilmelerine yardımcı olmaktır.

ULU 505 – Uluslararası Politik Ekonomi

Uluslararası Ekonomi Politik (UEP), tarihsel süreçte devlet ve piyasa aktörleri arasındaki etkileşimin uluslararası ticaret-üretim, finans yapıları doğrultusunda nasıl oluştuğunu, geliştiğini, değişimleri ve devamlılıkları araştıran, açıklayan disiplinler arası bir sosyal bilimdir. UEP, dünya siyasetinde modern devletin gelişimiyle gözlemlenen güç, zenginlik, ekonomik büyüme  (refah) ve insani kalkınma temelli ekonomi politiği sorunlarını kapitalizm ve küreselleşme sürecine odaklanarak inceler. Bu çerçevede, ders dört bölüme ayrılmıştır. Giriş bölümü, tarihsel süreçte kapitalizmin gelişimiyle devlet ve piyasa olgularının (kavramlarının) önemini açıklayacaktır. İkinci bölüm, UEP’nin temel kuramları ile kuramsal tartışmalar ve öne çıkan araştırma konularını ele alacaktır. Üçüncü bölümde UEP’nin temel yapıları yani üretim-ticaret ve finans, tarihsel temeller ve güncel sorunlar çerçevesinde sorgulanacaktır. Dördüncü bölümde, uluslararası ekonomi politiğin yönetişimi (governance) ve neoliberal düzende kriz, “küresel güney”/yükselen piyasalar-güçler ve yeni kalkınmacı devlet konuları gözden geçirilecektir.

ULU 510 – Uluslararası Güvenlik

Bu derste bir disiplin haline gelen Güvenlik Bilimleri konusundaki ana kavramsal tartışmalar, toplumların karşılaştığı tehditler ve bunlara karşı kurumların aldığı tedbirlerin yanı sıra, oluşmaya başlayan kuramsal tartışmaların geldiği nokta ele alınacaktır. Bu derste geleneksel güvenlik paradigması ile yeni güvenlik yaklaşımları arasındaki ilişki karşılaştırmalı bir şekilde incelenecektir. Ders esnasında işlenen konuların kapsamı uluslararası güvenliğin temel konuları olacaktır. Dersin içeriği dinamik bir şekilde değişken olabilecektir. Dönem içerisinde ders esnasında doğan etkileşim kapsamında ders değişkenlik gösterebilir.

ULU 512 - Terörizm ve Politik Şiddet

Bu ders, özelde Uluslararası İlişkiler disiplinin genelde ise tüm disiplinlerin ilgi alanına giren “Terörizm ve Politik Şiddet” sorununa odaklanır. Öğrencilerin; terör ve terörizmin tarihini, tarifini, nedenlerini, çeşitlerini, eko-sistemini, ulusal ve uluslararası sistemdeki rolünü araştırabilecek düzeyde konuyu öğrenmelerini hedeflemektedir.  Yine terörizmin siyasal hareketler, medya, hukuk, özgürlükler, ideoloji, küreselleşme, teknolojik gelişme ile etkileşimini analiz etmeye ve nasıl bir yol izlediğine dair fikir sahibi olmaya katkı sağlamayı amaçlamaktadır. 

ULU 521 -  Türk Dış Politikasının Güncel Sorunları

Bu ders, Türk dış politikasını rejim türleri, ulusal güvenlik anlayışı, siyasal ekonomi ve toplumsal dinamikler bağlamında ele almaktadır. İdeolojik akımlar, kutuplaşma ve toplumsal kesimlerin dış politikaya etkisi incelenerek, güncel gelişmeler ışığında analizler yapılacaktır.

ULU 523 – Uluslararası İlişkilerde Milliyetçilik

Bu dersin amacı modern uluslararası sistemin en kuvvetli dinamiklerinden biri olan milliyetçilik kavramının doğuşu ve dünya siyasetinde oynadığı rolü tarihsel ve analitik bir çerçevede öğrencilere tanıtmaktır. Bu doğrultuda, milliyetçiliği açıklayan farklı teorik yaklaşımlar derinlemesine incelenecek, ayrıca milliyetçiliğin türleri ve diğer ideolojilerle ilişkisine bakılacaktır. Milliyetçiliğin farklı bölgelerde uygulamasını ve bunun uluslararası siyasi ve okonomik ilişkileri nasıl etkilediği ve milliyetçiliğin ulus-devlet, dekolonizasyon, kendi kaderini tayin, insan ve azınlık hakları, soykırım, ırkçılık, ve insani müdahale gibi kavramlarla olan ilişkisi de ders kapsamında tartışılacaktır.

ULU 527 – Dünya Politikalarında Güncel Konular

Bu ders, küresel siyasetteki güncel konuları disiplinlerarası bir bakış açısıyla ele alarak tarih, sosyoloji, ekonomi ve uluslararası ilişkiler perspektiflerini bir araya getirmektedir. Öğrenciler, temel siyasi ideolojileri, ortaya çıkan küresel trendleri ve popülizm, muhafazakârlık, dijitalleşme ve feminist dış politika gibi kritik meseleleri inceleyeceklerdir.

ULU 534 – Uluslararası Sistemde Balkanlar

Balkanlar, tarih boyunca en karmaşık bölgelerden biri olmuştur ve bu karmaşıklık günümüzde de devam etmektedir. Bölge, tarih boyunca etnik rekabetlerin hakim olduğu, ortaçağ ve modern geleneklerin iç içe geçtiği bir yapıya sahiptir. Coğrafi konumu, Balkanları Batı ile Doğu arasında kültürel, ekonomik ve siyasi rekabetin savaş alanı haline getirmiştir. Özellikle 18. ve 19. yüzyıllarda büyük güçler arasında yoğun jeopolitik çekişmelere sahne olmuştur. Balkan devletleri ile uluslararası sistem arasındaki bu karmaşık jeopolitik ilişkiler ağı, günümüz siyasal yapısının temelini oluşturmuştur. Bu ders, Balkanlar’ın mevcut karmaşıklığına katkıda bulunan koşulları, etkileri ve aktörleri inceleyecektir. Öğrenciler, Balkanlar’ın günümüz jeopolitik konumu ile bu çevresel unsurlar arasındaki ilişkiyi eleştirel bir bakış açısıyla tartışmaya teşvik edilecektir.

ULU 540 – Ortadoğu’nun Uluslararası İlişkileri

ULU 540 dersi, modern Ortadoğu'nun uluslararası ilişkilerini şekilendiren temel konu ve tartışmaları ele elmaktadır.  20. ve 21. yüzyıl boyunca değişen jeopolitik ve kapitalist süreçlere koşut şekillenen bölge devletleri ile toplumlarını merkeze alan ders kapsamında, devlet oluşumu, savaş ve çatışma, politik ekonomi, kimlik, otoriterleşme ile bölge ve bölge dışı aktörlerin dış politikalarına odaklanılacaktır.

ULU 543 -  Doğu Asya’nın Uluslararası İlişkileri

Bu ders öğrencilere Asya-Pasifik bölgesinin uluslararası ilişkilerini tanıtmayı amaçlamaktadır. Ders, bölgenin tarihine dair temel bir bilgi birikimi oluşturmayı ve bölgenin karmaşıklığını ve çeşitliliğini sağlıklı bir şekilde anlamayı hedefleyerek başlamaktadır. Ders, konu odaklı bir yaklaşım yerine aktör odaklı bir yaklaşımı benimsemektedir. Başka bir deyişle, bölgedeki devletlerin tarihine, kültürüne, demografik yapısına, uluslararası ve iç siyasetlerine ve hükümetler arası örgütlerin bölgedeki rolüne odaklanmaktadır. Bununla birlikte, Asya ile ilgili çeşitli konular ve tartışmalar da ele alınacaktır.

ULU 545 -  Amerikan Dış Politikası

Bu lisansüstü seminerde Amerikan dış politikası derinlemesine analiz edilecektir. Bu amaçla, öncelikle Amerikan dış politikasının kavramsal temelleri ve kurumsal altyapısı ele alınacaktır. Amerikan değerleri ile dış politikası arasındaki ilişkinin yanı sıra, Amerikan dış politikasının yapımında rol oynayan kurumlar ve bu süreçte kamuoyu ve çıkar gruplarının ve lobilerin etkisi tartışılacaktır. Daha sonra, kronolojik bir düzen içerisinde Amerikan dış politikasının değişik tarihsel dönemlerdeki evrimi ve her dönemde Amerikan dış politikasının gidişatına yön veren köklü tartışmalar üzerinde durulacaktır. Bu sayede, ABD’nin güç potansiyelinin, dünya siyasetindeki rolünün ve önceliklerinin iki yüzyılı aşan bir süreçte nasıl değiştiği incelenecektir. Amerikan dış politikasının tarihi hakkında edinilen bilgiler, öğrencilerin bugünkü tartışmalara daha geniş bir perspektiften bakmasını kolaylaştıracaktır. Dersin son kısmında Soğuk Savaş sonrası dönem üzerine yoğunlaşarak, bu dönemde Amerikan dış politikasının gündemini belirleyen başlıca meseleler tartışılacaktır. ABD’nin karşı karşıya olduğu meselelerin analizinin yanı sıra, farklı yönetimlerin bu sorunlarla başa çıkarken takip ettiği yöntemler de ele alınacaktır. Ayrıca, ABD’nin Ortadoğu siyasetinde ve Türkiye’nin dış politikasında oynadığı kritik rol düşünüldüğünde bu iki konu da ayrıca derinlemesine incelenecektir.