Mezun Sohbetleri Köşesi | Mezunumuz Dr. Sevde ALTUNTAŞ’ın Harvard Başarısı

Öğrenim geçmişinize baktığımızda lisans eğitiminizi Gazi Üniversitesi’nde, yüksek lisans ve doktora eğitiminizi ise TOBB ETÜ’de tamamladığınızı görüyoruz. Kendinizden bahseder misiniz? Bugün hâlihazırda ne yapmaktasınız?

Öncelikle merhaba diyeyim, evet lisans eğitimimi Gazi Üniversitesi’nde yüksek lisans ve doktora eğitimlerimi ise TOBB ETÜ’de kıymetli hocam Prof. Dr. Fatih Büyükserin’in danışmanlığında tamamladım. Doktoramın son yılında Northeastern Üniversitesi’nde sonrasında Harvard Tıp Fakültesinde çalışmalarıma devam ettim. Halihazırda Sağlık Bilimleri Üniversitesi Deneysel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi Validebağ Araştırma Parkı’nda doktor öğretim üyesi olarak görev yapıyorum. Çalışma alanlarım organoidler, ilaç tarama ve yeniden konumlandırma sistemleri, doku mühendisliği, biyosensörler.

Şu an laboratuvarımızda TUSEB destekli olarak COVID-19’un tedavisinde kullanılabilecek ilaçların yeniden konumlandırılması için alveolar organoidler geliştiriyoruz. İlaveten deri doku mühendisliği ve pankreas kanseri ile ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Kendimden bahsetmem gerekirse, ben merak eden, sorgulayan bir bilim insanıyım. Yani kendimce tanımım bu. İlgi alanım hep biyoloji ol- muştur ama TOBB ETÜ’de aldığım eğitim bana malzeme biliminin de kimyanın da en az biyolojik bilimler kadar kıymetli olduğunu gösterdi.

TOBB ETÜ’yle yolunuz nasıl kesişti? Kısaca açıklar mısınız, neden TOBB ETÜ?

TOBB ETÜ ile yollarımızın kesişmesi biraz ilginç. Gazi Üniversitesi’ndeki eğitimimi tamamladıktan sonra  tekrar  bir lisans programı okumak istedim ve araştırmalarım sonucunda TOBB ETÜ Uluslararası İlişkiler programının benim için uygun olduğunu gördüm.

O dönem böyle düşünmemin nedenleri bölümün akademik kadrosu, iki yabancı dili etkin bir şekilde öğrenebilecek olmam, ortak eğitim uygulaması sayesinde ciddi uluslararası kurum ve kuruluşlarda çalışma imkânı bulacak olmamdı. Bu niyetle TOBB ETÜ Yabancı Diller Bölümü’nde eğitimime başladım. Dil eğitimimin sonlarına doğru okulda Mikro ve Nanoteknoloji Yüksek Lisans programının olduğunu öğrenip bu konu hakkında biraz araştırma yaptım ve başvurmaya karar verdim. Esasında hafif bir dalgalanma ile de olsa esas ilgi alanımı TOBB ETÜ ailesinin içinde bu şekilde keşfetmiş oldum. Üstelik aldığım dil eğitimi de o gün bilmediğim geleceğimde bana çok yardımcı oldu.

TOBB ETÜ’lü olmak size neler kattı?

Bu sorunuz benim için çok anlamlı. Ne katmadı ki… Enstitümüzün sağladığı destekle yurt dışında birçok konferansa katıldım.

Dünyayı gördüm, insanlar bilimi nasıl yorumluyor bunu anladım. Laboratuvar derslerini anlatabilmek için yaptığımız ders planla- rının bugün öğrencilerime ders anlatırken nasıl yol gösterici olduğunu tahmin edersiniz.

Ben ayrıca TOBB ETÜ Teknoloji ve Tasarım Merkezi’nin kurulumu sırasında TOBB ETÜ’de eğitimime devam ediyordum. Bir laboratuvar nasıl kurulur TOBB ETÜ’de öğrendim.

Bugün çalıştığımız kurumda laboratuvarlar kurarken bu tecrübenin bana kattıklarından fay- dalanıyorum.

Hepsinden öte TOBB ETÜ’nün bir ferdi olarak damarlarıma işlemiş bir girişimcilik ruhu var, üretme arzusu var.

Sizi ilk başta birçoğumuz Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesine bağlı Brigham and Women’s Hospital’da çalışmaya başlamanızdan sonra tanıdı, ancak bunun öncesinde Northeastern Üniver- sitesi Eczacılık Fakültesinde deneyiminizin de olduğunu görüyoruz. Türk öğrencilerin yurt dışında bu tarz okullarda boy göstermesi için yapması gereken temel şeyler sizce nelerdir?

Evet Harvard Üniversitesi’nden önce Northeastern Üniversitesinde doktora tez çalışmalarımın son kısmını TÜBİTAK 2214/A bursunu kazanarak tamamladım.

Yurt dışı deneyimi kazanmak isteyecek arkadaşlara en büyük önerim öncelikli dil öğrenmeleri ve ilgi alanlarını çok ciddi bir planlama ile belirlemeleridir. Yaptıkları işi ciddiye almalarını da naçizane tavsiye ederim. Uzun saatler aynı şeyle uğraştığınızda emin olun karşılığını alıyorsunuz.

Harvard Üniversitesi’ne kabul sürecimde mülakata gittiğimde bana yüksek lisansta tez danışmanım ile aldığımız patenti sordular ve onlara bunun hikâyesini bilgi seviyemi de yansı- tarak anlattım. O gün bilgi anlamında hazır olmasaydım ve bir hikayem olmasaydı mülakatın sonucu farklı olabilirdi.

Yurt dışındaki okullardan kabul aldığınızda neler hissettiniz? Bu başarıyı elde etmek için neler yaptınız? TOBB ETÜ’nün size bu yolda katkıları neler oldu?

Northeastern Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’ne gidebilmek için TÜBİTAK 2214-A Yurt Dışı Doktora Sırası Araştırma Burs Programına bir proje başvurusunda bulundum. Kabul haberim ilk geldiğindeki mutluluğumu tarif etmem imkansız. Bu kurumda çalıştıktan sonra da Brigham and Women’s Hospital Nefroloji Bölümü’ne kabul aldım. O gün mutluluk değil de biraz daha sorumluluk hissi ağır bastı diyeyim. Çünkü organ sentezi ile ilgili çalışmalar yapılan bir bölüme kabul almıştım ve dünyadaki ilklerden biriydi.

Şimdi ise pandemi nedeniyle birazcık ertelemek zorunda kaldım ama University of California Los Angeles Tıp Fakültesi Ortopedik Cerrahi bölümünde organ sentezi ve ilaç tarama sistemleri üzerinde çalışmak üzere kabul aldım. Koşullar düzeldiğinde oraya da gitmeyi çok istiyorum.

TOBB ETÜ’nün sunduğu imkânların da sayesinde tezlerimi başarı ile bitirdim. İyi bir dil eğitimi aldım. Yurt dışında çalışmalarımı diğer bilim insanları ile paylaşabildim, onlarla bir sonraki hedeflerimi konuşabildim.

Genç yaşınızda mesleğinizde çok başarılı olduğunuzu görüyoruz. Sadece sizin alanınız özelinde değil, bütün Türk gençlerini kapsayacak şekilde iyi bir meslek hayatı için neler yapılmalı? Bunun bir tarifi var mıdır? Motivasyonunuzu korumak için neler yapıyorsunuz? Çalışma azminizi nasıl koruyorsunuz? Pes ettiğiniz zamanlar oluyor mu, oluyorsa bununla başa çıkmak için ne yapıyorsunuz?

Benim kendimce tarifim çok çalışmak... Bazen günde 1  saat bazen 24 saat çalışmak ama çalışmaktan hiç bıkmamak, usanmamak. Benim pes ettiğim zamanlar da oldu. Olmaz mı? Ama şanslıydım diyelim gerek tez danışmanım gerek ailem inanılmaz destek oldu, yol gösterdi. Bu anlamda çok teşekkür edeceğim insan var ama öncelik onların. Çalışma azmim motivasyonumu artırıyor, motivasyon olunca akademik ürün çıkıyor, ürün çıkınca bendeki azim artıyor.

Bu böyle bir döngü benim açımdan. Bir de ben kolay kolay aynı yöntemi, tekniği kullanarak iş yapmam, muhakkak bir yerinde öğreneceğim bilmediğim bir şeyler vardır. Şimdi mesela dünyada en fazla on yıllık olan organoid teknolojisi üzerine çalışıyorum ve malzeme bilgimi, doku mühendisliği bilgimi bu alana yansıtmaya çalışıyorum. Bir yandan da organ sentezi nasıl yapılır bunu anlı- yorum. Yakın zamanda yürütücülüğünü yapmaya başladığım TUSEB projesinde hedefimiz COVID-19’a çare olabilecek ilaçların yeniden konumlandırmasını yapmak için virüs enfekte alveolar ve organoidler sen- tezlemek. Bunu yapana kadar benden durmamı dinlenmemi beklemeyin. İşte böyle motivasyonlarım var benim.

Öğrenim hayatınızın başından itibaren bugüne gelindiğinde hayatınızda neler değişti? Hiç “keşke şunu yapsaydım” ya da “keşke şunu yapmasaydım” dediğiniz durumlar oldu mu? Yolun başındaki Sevde Altuntaş ile bugünkü hâliniz arasında ne farklar görüyorsunuz?

Artık elektron mikroskoplarından farklı karakterizasyon cihazlarına birçok ekipmanı profosyonelce kullanabilen, organ sentezleyip histolojik, genetik ve proteomik temelli analizlerini yapabilen, nanomalzemeler sentezleyebilen, biyosensor tasarlayabilen bir Sevde Altuntaş var... TOBB ETÜ’den önce yoktu bunlar…

Esasen yapmasaydım veya yapsaydım dediğim bir şey yok gibi… Sanırım başarı da böyle geliyor. Yolun başındaki Sevde Altuntaş pek bir şey bilmiyordu, bugün ki en azından ilgi alanına yönelik olarak bir süzgece sahip diyelim… Hâlâ okuyor öğreniyor o ayrı.

Son olarak eklemek istediğiniz herhangi bir şey var mı? Şu an hâlihazırda öğrenimine devam eden TOBB ETÜ’lüler için neler söylemek istersiniz?

TOBB  ETÜ’ye  ziyaret  etmeyi beni yetiştiren hocalarımla acı tatlı günlerimizi yad etmeyi çok isterim. Ama pandemi süreci bizi gerçekten çok yordu. Umarım en kısa sürede eski yaşantımıza geri döneriz. Halihazırda TOBB ETÜ’de okuyan arkadaşlarımıza çok çalışmalarını, önlerine gelen ilk zorlukta yılmamalarını problemi tanımlar tanımlamaz çözüme odaklanmalarını tavsiye ederim. Çok çalışın ve girişimci ruhunuzu asla kaybetmeyin... Başarılar...